Zabytki Makowa Mazowieckiego
Kościół parafialny pw. Bożego Ciała
Jest to najstarszy zabytek w mieście, zbudowany na przełomie XIV i XV wieku. Patronem parafii jest św. Józef. Pod względem architektonicznym to kościół w stylu neogotyckim. Wewnątrz znajduje się 8 ołtarzy. Przy ołtarzu głównym można zobaczyć renesansowy, kamienny nagrobek starosty Jędrzeja Noskowskiego. Dokładne ustalenie czasu powstania świątyni jest trudne. Kronika parafialna informuje, że drewniany kościół został wzniesiony przed rokiem 1200. Parafię erygował Jakub z Korzkwi – biskup płocki. Budowę obecnego Kościoła rozpoczęto w 1490 r. staraniem, proboszcza makowskiego, ks. Stanisława z Lipia Lipskiego.
Ówczesną świątynię stanowiła prawdopodobnie nawa główna obecnego stanu świątyni. W roku 1511 były prowadzone prace budowlane. W tym czasie powstała poprzedzająca elewację zachodnia kruchta, zwieńczona neobarokowym, tynkowanym szczytem. Wewnątrz kruchty jest sklepienie kolebkowo-krzyżowe, które wskazuje na późniejsze przeróbki. W kruchcie znajduje się również portal ostrołukowy. W tym okresie powstała także prostokątna, trójprzęsłowa, dwukondygnacjowa zakrystia, wraz ze znajdującą się nad nią salką, która pełniła wówczas funkcję skarbca. Pod koniec XVI w. obok kościoła wybudowano na planie czworoboku wolnostojącą dzwonnicę. Kolejne prace miały miejsce w 1630 r., kiedy dobudowano kaplicę św. Anny. Kaplica św. Anny połączona jest z nawą półkolistą arkadą. Kościół został zniszczony podczas potopu szwedzkiego, pożarów, przemarszu wojsk napoleońskich w 1812 r. W latach 1806-1837 kościół pełnił funkcję więzienia, a następnie piekarni. Doprowadzony do stanu obecnego służy wiernym pełniąc funkcję świątyni, w której odbywają się nabożeństwa religijne oraz koncerty muzyczne.
Układ urbanistyczny Starego Miasta
Zachowana zabudowa zabytkowa miasta sięga swymi początkami zaledwie XIX w. Jednak część kamienic rynkowych, fundamentami tkwi w granicach pierwotnych działek budowlanych o wąskich frontach (około 5- 7 m). Są to domy murowane, piętrowe, jedno- dwupasmowe, dwutraktowe, ze sklepami od frontu, częściowo przebudowane w parterach i pozbawione wystroju architektonicznego w elewacjach, przykryte dachami dwuspadowymi, krytymi blachą. Zabudowa ta w większości pochodzi z końca XIX w. lub z początku XX w. Zespół zabytkowy miasta zawiera się w obrębie ulic: od zachodu ul. Moniuszki i Przasnyska, od północy ul. Franciszkańska, od południa zbieg ulic Moniuszki i Kościelnej, od wschodu granicę wyznacza rzeka.
Zabytki kultury żydowskiej
Do czasów II wojny światowej połowę mieszkańców Makowa stanowili Żydzi. Zasiedlali oni północną część miasta oraz większość Rynku. Do dzisiaj zachowały się trzy obiekty związane z wyznaniem mojżeszowym. Są to: łaźnia rytualna przy ul. Przasnyskiej, dom kahalny i dom modlitwy przy ul. Zielony Rynek. Na terenie dworca PKS (dawny cmentarz żydowki - kirkut) znajduje się lapidarium – pomnik zbudowany z płyt nagrobnych (macew) poświęcony pamięci Żydów z Makowa.
Budynek dawnej bożnicy „Bet Hamidrasz”
Budynek – zwany potocznie „małą synagogą” – został wzniesiony w drugiej połowie XIX w. przy Zielonym Rynku 5. Mieściła się w nim sala modlitw, dom studiów religijnych oraz jesziwa. Po drugiej wojnie światowej opuszczony obiekt przeznaczono na mieszkania. Dzięki pozyskanej dotacji w 2018 roku zabytkowy budynek bożnicy stał się miejscem spotkań, wydarzeń kulturalnych, oświatowych oraz artystycznych. Jest dostępny w sposób nieograniczony dla mieszkańców z wszystkich grup społecznych. Rewitalizacja budynku i nadanie mu nowych funkcji jest jedynym tego typu połączeniem zaplecza kulturalnego Miasta z jego wartością historyczną w regionie. W efekcie powstały pomieszczenia z przeznaczeniem na salę edukacyjno – konferencyjną, pomieszczenia biurowe z zapleczem socjalnym, sanitarnym, magazynowym i porządkowym.
Dawny Dom Kahalny
Murowany dom kahalny (siedziba władz tutejszej gminy żydowskiej), mieszczący także mieszkania rabina zbudowano w 1873 roku. Znajduje się przy ulicy Zielony Rynek 6.
Łaźnia żydowska
Murowany dawny budynek łaźni powstał w początkach XX wieku zastępując wcześniejsze drewniane żydowskie łaźnie. Zachowane specyficzne, charakterystyczne dla judaistycznych budowli sakralnych formy zdobnicze. Dziś jest to budynek użyteczności publicznej – Miejska Siłownia. Znajduje się przy ulicy Rickovera.
Budynek dawnej łaźni miejskiej
Budynek mieszkalny prywatny przy ulicy Kościelnej 13a. Murowany budynek łaźni powstawał od 1922 roku jako inwestycja mająca na celu podniesienie poziomu higieny miejscowej społeczności sfinansowana w ¼ ze środków samorządowych, a w ¾ ze wsparcia Ligi Narodów. Posiada wyraźne cechy stylu narodowego.
